Adli yardım; adil yargılanma ilkesinin bir gereği, mali gücü yetersiz olan kişilerin dava açma hakkından yoksun kalmamasını sağlamak üzere sunulan bir hizmettir. Geçici koruma ve uluslararası koruma altındaki kişiler de adli yardım hizmetlerinden yararlanabilme hakkına sahiptir.
Adli Yardım Nedir?
Avukatlık ücretini, dava ve takip masraflarını ödeme gücünden yoksun olan kişiler, kendilerine karşı açılmış veya açacakları davalar için destek talep etme hakkına sahiptir. Bu kişilere barolar tarafından sunulan hizmetlere adli yardım adı verilir. Adli yardım aynı zamanda davalarda yargılama giderlerinden muaf olunmasını sağlayan bir hukuki kurumdur. Ödeme gücü olmayan kişiler bu taleple ilgili mahkemeye başvurabilmektedir. Kişiler ayrıca, icra takiplerinde haklı oldukları yolunda kanaat uyandırmak kaydıyla, kendilerine ücretsiz avukat görevlendirilmesini isteyebilir ve adli yardım hizmetlerinden bu alanda da yararlanabilirler.
Hangi Konularda Adli Yardım Desteğine Başvurulabilir?
Aşağıdakilerle sınırlı olmamakla birlikte şu tür hukuki talepler için adli yardım hizmetine başvurulabilir:
- Boşanma
- Nafaka
- Velayet
- İşe İade
- Nüfus
- İdari Yargı
- Sigortalılık Hizmet Tespit vs.
Başvuru Nasıl Yapılır?
Avukatlık desteğinden yararlanmak için adli yardım istemi, adli yardım hizmetinin verileceği ildeki baroya bağlı adli yardım bürosuna yapılır. Yargılama giderlerinden muaf olmak için ise mahkemelere başvuru yapılır.
Başvuruda Gerekli Belgeler Nelerdir?
Adli yardım bürolarına başvuru sırasında temel olarak aşağıdaki belgeler istenmekle birlikte bunlar dışında belge ve bilgi de getirilmesi talep edilebilir. Adli yardım talebi yapmak için adli yardım bürolarına başvurulduğu sırada bu belgelerle beraber gidilmesi başvuru sürecini hızlandıracaktır:
- Muhtardan alınacak fakirlik belgesi
- Muhtardan alınacak ikametgâh belgesi
- Nüfus cüzdanı fotokopisi
- Adli yardım isteminin kabulü halinde; başvuru sahibinden işin sonunda maddi bir yarar elde ediliyorsa avukata ödenen para ve maddi yararın %5’ini baroya ödemesi beklenir.
- Adli yardım isteminin haksız olduğunun sonradan anlaşılması halinde; görevlendirilen avukata ödenen ücretin iki katı ve yapılmış masrafları yasal faizleri ile geri ödeyeceğine dair başvuru sahibi taahhütname alınır. Avukat için çıkartılan vekâletname masrafı da adli yardım kapsamında karşılanabilir.
- Adli yardım isteminin reddi halinde; başvuru sahibi kararın tebliğ edilmesinden itibaren on gün içinde yazılı veya sözlü olarak baro başkanına başvurabilir. Baro başkanı yedi gün içinde karar verir, bu karar kesindir. Süresinde karar verilmediği takdirde talep ret edilmiş sayılır.
Adli Müzaheret:
Yargılama giderlerini karşılayamayacaklar için hakimliğe “adli müzaheret” adı altında yardım talebinde bulunulur. Bu talebin reddi halinde, avukatlık ücreti dışındaki söz konusu diğer yargılama giderlerinin karşılanması gerekmektedir. Aksi halde, adli yardım talebi reddedilebilir. Ancak, söz konusu yargılama giderlerinin karşılanamayacağının açıkça anlaşılması ve adli yardım talebinde bulunan kişinin haklılığı açısından kesin veya kuvvetli bir kanı oluşması halinde, giderler adli yardım bürosunun önerisi üzerine baro yönetim kurulu kararıyla adli yardım fonundan karşılanır.
