Türkiye’de yaşayan bir sığınmacı veya mülteci olarak, farklı kuruluşlar ve devlet kurumları tarafından sağlanan çeşitli sosyal hizmet ve mali yardımlardan faydalanabilirsiniz. Bunlar ayni ve nakdi destekleri kapsamaktadır.
Sosyal hizmet ve Yardımlar hakkında için Nereden Bilgi Alabilirim?
- Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı bünyesinde ALO 183 Sosyal Destek hattını arayarak aile içi şiddet, çocuk ihmali ve istismarı ve çocuklarınızın bakımı konusunda sosyo-ekonomik ve psiko-sosyal destek talep edebilirsiniz. Alo 183 Sosyal Destek Hattı, çok dilli danışma hizmeti vermektedir.
- Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı bünyesinde bulunan bir diğer destek hatı da ALO 144 Sosyal Yardım Hattı‘dır. ALO 144’ü arayarak yaşadığınız çevrede bulunan ve sosyal yardım sağlayan kuruluşlar hakkında bilgi alabilir; kömür yardımı, gıda yardımı, şartlı eğitim ve sağlık yardımına yönlendirilmeyi talep edebilirsiniz. Ayrıca bu hattan, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarındaki yardım başvurunuzun durumu hakkında da bilgi alabilirsiniz.
- UNHCR-SGDD Danışma Hattı’na 444 48 68 telefon numarasından ulaşabilirsiniz. Danışma Hattı, Pazartesi ve Perşembe günleri 09:00-17:00, Cuma günleri ise 09:00-16:00 saatleri arasında, Arapça, Farsça, İngilizce ve Türkçe dillerinde hizmet sunmaktadır.
- KIZILAYKART-SUY internet sitesi ya da KIZILAYKART-SUY Facebook sayfasını ziyaret edebilirsiniz.
- Sosyal Uyum Yardımı ve Tamamlayıcı Sosyal Uyum Yardımı için bulunduğunuz ildeki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı veya Türk Kızılayı Hizmet merkezi’ni ziyaret edebilir ya da 168 hattını arayarak Türk Kızılayı Çağrı Merkezi’ne uluşabilirsiniz.
- İkamet ettiğiniz bölgedeki belediyenin ilgili birimlerine danışabilirsiniz.
- https://help.unhcr.org/turkey/social-economic-and-civil-matters/social-and-financial-assistance/ internet adresi üzerinden sosyal yardımlarla ilgili tüm bilgilere ulaşabilirsiniz .
- UNHCR Help Türkiye internet adresi üzerinden sosyal yardımlarla ilgili tüm bilgilere ulaşabilirsiniz.
- Yakınınızdaki mevcut hizmetler ve yardımlar konusunda Türkiye’ye yönelik Hizmet Danışmanlığı internet sayfasını (turkey.servicesadvisor.org) ziyaret edebilirsiniz. Bu sayfadan, bulunduğunuz bölgedeki hizmet sağlayıcılara ilişkin açık oldukları saatler ve irtibat adresleri gibi bilgileri araştırıp bulabilirsiniz.
- Hayata Destek Noktalarına bilgi almak için ulaşabilirsiniz.
Sosyal Yardımlara Nereden Başvurabilirim?
Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları (SYDV)
Mülteciler ve sığınmacılar kayıtlı oldukları illerdeki Valilikler tarafından koordine edilen sosyal yardımlardan faydalanabilir. Valiliklerin idaresinde bulunan Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları’na (SYDV); tek seferlik nakit yardımı, gıda yardımı, kömür yardımı, eğitim, barınma, sağlık alanlarında yardımlar vb. talepleri içeren dilekçelerle başvuru yapabilirsiniz. Sosyal yardımlardan faydalanmak isteyen kişilerin başvurularının kabul edilip edilmeyeceği değerlendirilirken şu koşullar gözetilir;
- Reşit olunması,
- Sigortalı bir işte çalışmıyor olunması,
- Düzenli bir gelirin olmaması.
Yardımlara bireysel başvuru zorunludur. Eğer başvuru sahibi kişinin özel bir durumu varsa (yatağa başımlılık, engellilik, yaşlılık vb.) başvuruyu kişi adına bir yakını yapabilir.
Nasıl Başvuru Yapılır?
Sosyal yardımlara resmî olarak başvuruda bulunabilmeniz için aşağıdaki kimlik belgeleriyle birlikte bir SYDV şubesine gitmeniz gerekir:
- Uluslararası koruma altındaki bireylerin (Iraklılar, İranlılar, Afganlar, Somalililer ve diğer uyruklardan kişiler) üzerinde 99 ile başlayan yabancı kimlik numarasının bulunduğu Uluslararası Koruma Başvuru Sahibi veya Statü Sahibi Kimlik Belgesi’ne sahip olmaları gerekmektedir.
- Suriye’den gelen ve Geçici Koruma altındaki bireylerin üzerinde 99 ile başlayan yabancı kimlik numarasının bulunduğu Geçici Koruma Kimlik Belgesi’ne sahip olmaları gerekmektedir.
SYDV’den yardım almak için kimliğinizle beraber talebinizi içeren dilekçenizi sunmanız gerekmektedir. SYDV tarafından sunulan yardımların bazılarından faydalanabilmek için bazı özel belgelere de ihtiyacınız olabilir.
Bu ek belgeler, sağlık raporlarınız veya ilaç masraflarınızı gösteren belgeler olabilir. Ayrıca adresinizin ikamet ettiğiniz ildeki Nüfus Müdürlüğü’nün veri tabanında kayıtlı olması gerekir. İzlenen usuller doğrultusunda, SYDV tarafından ihtiyaçlarınızı değerlendirmek üzere evinize ziyarette bulunulabilir.
Başvurunuz üzerine yardım alacağınızın garantisi yoktur. Nihai karar, SYDV’nin Mütevelli Heyeti tarafından verilir.
Talep ettiğiniz yardım türünden faydalanabilmeniz için başvuru sırasında sunmanız gereken ek belgeleri,
- En yakındaki SYDV şubesine giderek,
- İkamet ettiğiniz ilde bulunan Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) ortaklarının ofislerine giderek,
- UNHCR-SGDD Danışma Hattı 444 48 68’i arayarak öğrenebilirsiniz.
Sosyal Hizmet Merkezleri
Sosyal Hizmet Merkezleri; Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlükleri bünyesinde görev yapar. Bu merkezler hassas durumdaki mülteciler ve sığınmacılara gerekli bulduğu takdirde sosyal hizmet desteği sunar. Bu destekler; psikososyal destek, rehberlik ve danışmanlık, ayrıca hassas durumdaki kişilerin tespiti ile bu kişilerin ilgili sosyal hizmet sağlayıcıları ile bağlantısının kurulmasını kapsar. Her ilde birden fazla Sosyal Hizmet Merkezi bulunabilir; bu nedenle, yaşadığınız yere en yakın merkeze gitmeniz gereklidir. Alo 183 Sosyal Destek hattından yaşadığınız yerin hangi Sosyal Hizmet Merkezi’ne bağlı olduğu bilgisini edinebilirsiniz.
Sosyal Hizmet Merkezleri, çeşitli hizmetlere yönelik başvuruları kabul eder. Bunlardan bazıları sosyo-ekonomik destek, engellilere yönelik evde bakım desteğidir hizmetidir.
- Sosyal ve Ekonomik Destek (SED) Destek: Çocukları risk altında olan ailelere ve/veya tek ebeveynli ailelere belirli bir süre için ya da tek seferlik sağlanır. Ailenin desteğe uygun olup olmadığını değerlendirmek amacıyla, sosyal çalışma görevlisi tarafından, ailenin yaşadığı haneye ev ziyareti düzenlenerek, bir Sosyal İnceleme Raporu hazırlanır.
- Engellilere Yönelik Evde Bakım Desteği: Günlük ihtiyaçlarını tek başına karşılayamayan engelli bireylerin bulunduğu ailelere verilir. Engelli bireyin bakımından sorumlu kişiye düzenli olarak sunulan bir destektir.
Bu destek türünden faydalanmak için başvuru sahibinin;
- Yetkili bir sağlık kurumundan alınmış bir Engelli Sağlık Kurulu Raporuna sahip olması gerekir.
- Hizmetten faydalanması için adına başvuru yapılacak kişi yetişkin ise ‘ağır engelli ya da tam bağımlı’ olduğunu belirten Engelli Sağlık Kurulu Raporunun Sosyal Hizmet Merkezi’ne sunulması gerekir.
- Hizmetten faydalanması için adına başvuru yapılacak kişi 18 yaşından küçük ise ‘ağır engelli, belirgin düzeyde özel gereksinimi vardır, çok ileri düzeyde özel gereksinimi vardır, belirgin düzeyde özel gereksinim vardır’ ifadelerinin olduğu Engelli Sağlık Kurulu Raporunun ya da Çocuklar İçin Özel Gereksinim Raporu (ÇÖZGER) raporunun Sosyal Hizmet Merkezi’ne sunulması gerekmektedir.
- Engelli kişinin bakımından sorumlu kişinin çalışmadığını ve maddi yetersizliğinin bulunduğunu kanıtlaması gereklidir.
- Bu destek kamu tarafından, bakım ihtiyacı olan kişilerin (engelli, yatağa bağımlı, yaşlı, hasta) bakımının üstlenilmesi karşılığında, bakım sağlayan kişilere sunulur. Kamu bu destek karşılığında, bakım ihtiyacı olan kişilerin insan onuruna yakışır bir şekilde bakılmasını talep eder ve bakımın şartları karşılanmadığı takdirde desteği kesebilir.
Engellilere yönelik evde bakım hizmeti, ev ziyaretine dayalı olarak hazırlanan bir değerlendirme raporuna göre sunulur.
Başvuru sahiplerinden, Sosyal Hizmet Merkezi’ne bazı ek belgeler sunmaları talep edilir.
Her iki yardım türüne yönelik başvuruların bireysel olarak Sosyal Hizmet Merkezlerine yapılması gerekmektedir. Yardım alacağınızın garantisi olmadığını lütfen göz önünde bulundurun.
Belediyeler
Türkiye’de bazı belediyeler de mülteciler ve sığınmacılara yardım sağlamaktadır. Belediyeler tarafından sağlanan yardımların türü, her belediyenin kaynaklarına bağlı olarak değişkenlik gösterir. Yardım paketleri; kömür, gıda, giysi ve diğer gıda dışı malzemeleri içerebilir. Yardım almaya yönelik uygunluk kriterleri de belediyeden belediyeye değişebilir. Bu farklılıklar göz önünde bulundurulduğunda, sunulan yardım türleri ve uygunluk kriterleri konusunda bilgi almak için ikamet ettiğiniz ilde bulunan belediyeye gitmeniz gerekmektedir.
Türk Kızılayı
Sosyal Uyum Yardımı (SUY) ve Tamamlayıcı Sosyal Uyum Yrdımı (T-SUY) nedir ve bu program aracılığıyla insanlara ne tür bir yardım sağlanmaktadır?
SUY ve T-SUY çok amaçlı bir nakit yardım programıdır. Türkiye’de geçici veya uluslararası koruma kapsamında olan ve kamp dışında yaşayanlar için tasarlanmıştır. Program; Türk Kızılayı, Uluslararası Kızıhaç ve Kızılay Dernekleri Federasyonu (IFRC) ve Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (AÇSHB) tarafından uygulanmakta ve Avrupa Birliği (AB) Tarafından finanse edilmektedir.
Yardım için uygun bulunan her aileye KIZILAYKART-SUY verilmektedir. Karta, ailede kayıtlı fert başına aylık 155 TL yardım yüklenmektedir. T-SUY projesi kapsamında kriterleri karşılayan ve uygun görülen her bir aile bireyi için aylık 250TLyardım yüklenmektedir. Kişiler bu nakit yardım programlarından sadece bir tanesinde yararlanabilmektedir. Kart, nakit para çekmek üzere her ATM’de kullanılabileceği gibi, POS makinesinden çekim yoluyla alışveriş yapmak üzere mağazalarda da kullanılabilir. Zaman zaman ailelere ek ödemeler yapılması mümkün olabileceği gibi, bu tür ek ödemelere ilişkin duyurular SMS yoluyla yapılır.
SUY Programı İletişim:
Tüm bilgi talepleriniz, sorularınız, geribildirimleriniz ve yorumlarınız için; KIZILAYKART-SUY internet sitesini, KIZILAYKART-SUY Facebook sayfasını, bulunduğunuz ildeki SYDV’yi veya Türk Kızılayı Hizmet Merkezi’ni ziyaret edebilir veya 168 telefon hattından Türk Kızılayı Çağrı Merkezi’ni arayabilirsiniz.
Sosyal Uyum Yardım Programı Ağır Engelli Ek Ödemesi
Ağır Engelli Yardımı Nedir?
Yetkili bir devlet hastanesinden engelli sağlık raporu almış, engellilik yüzdesi %50 ve üzerinde olan ağır engelli ya da tam bağımlı SUY yararlanıcılarına yönelik yeni bir yardım uygulamasıdır. Ağır engelli ek ödemesinin amacı, ağır engelli aile üyeleri olan hanelerin temel ihtiyaçlarını karşılamak, bir yandan da ağır engelli bireye gerekli bakımın sağlanmasına olanak tanımaktır.
Ağır Engelli Yardımından Kimler Faydalanabilir?
Aşağıdaki koşulların tümünü karşılayan kişiler ağır engelli ek ödemesinden faydalanabilir:
- SUY hak sahibi olunması (demografik kriterlerden en az birini karşılamak)
- Yetkili bir sağlık kurumundan alınan Engelli Sağlık Kurulu Raporu ya da Çocuklar İçin Özel Gereksinim Raporu alınması
- Engelli sağlık raporunda;
- Ağır Engelli ( Eski raporlarda yetişkinler için)
- Tam Bağımlı ( Yeni raporlarda yetişkinler için)
- Çocuklar için alınan ‘ Çocuklar için Özel Gereksinim ‘ raporunda ;
- Çocuk İleri Düzey Özel Gereksinimi Vardır.
- Belirgin Özel Gereksinimi Vardır.
- Özel Koşul Gereksinimi Vardır.
İbarelerinin yer alması gerekmektedir.
Yardım Miktarı Nedir?
Hak sahipliği kriterlerini karşılayan kişi başına hanelere aylık 600 TL’lik yardım sağlanır. Hane içinde birden fazla hak sahibi kişi varsa, hak sahibi olan her bir kişi başına haneye 600 TL’lik yardım yapılır. Yardım, bu kişiler hak sahipliğini koruduğu sürece devam eder.
Ağır Engelli Ek Ödemesine Nasıl Başvurulur?
Temmuz 2018’den itibaren, Engelli Sağlık Raporuna sahip SUY yararlanıcılarının dosyaları incelenerek yararlanıcıların ağır engelli ek ödemesi almaya hak sahibi olup olmadıklarına bakılır.
Engelli Sağlık Raporu ile yapılan yeni SUY başvurularında, başvuru esnasında rapordaki bilgiler diğer başvuru bilgileriyle birlikte sisteme girilir. Ağır engelli ek ödemesi hak sahipliği, SUY hak sahipliğiyle aynı anda değerlendirilir.
SUY’a başvurduktan sonra Engelli Sağlık Raporu alan SUY yararlanıcıları ve hak sahibi olmayan başvuranlar, bu yardımdan yararlanmak istiyorsa raporlarını en kısa sürede yakınlarındaki bir SYDV’ye veya Kızılay Hizmet Merkezine teslim etmelidir.
Şartlı Eğitim Yardımı (ŞEY) Nedir ve Bu Program Aracılığıyla İnsanlara Ne Tür Bir Yardım Sağlanmaktadır?
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (AÇSHB), Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), Türk Kızılayı ve Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) mültecilere yönelik olarak ülke çapında Eğitim için Şartlı Nakit Transferi (Şartlı Eğitim Yardımı – Ş.E.Y.) adlı bir sosyal yardım programı uygulamaktadır. Bu program, 2003 yılından bu yana Türk vatandaşlarının yanı sıra Türkiye’de ikamet eden yabancılara yönelik olarak uygulanan Şartlı Eğitim Yardımı, Ş.E.Y. programının kapsamı genişletilmiş hâlidir.
Kamp dışında yaşayan bütün mülteciler, uyruklarına bakılmaksızın (uygunluk kriterlerine uyum sağladıkları sürece) bu yardımdan faydalanabilir.
Ş.E.Y. programı, yardım açısından uygunluk kriterlerini karşılayan ailelere, çocuklarının düzenli olarak okula devam etmeleri koşuluyla, nakit yardımı yapılmasına olanak sağlamaktadır (anaokulundan başlayarak 12. sınıf dâhil olmak üzere).
Ş.E.Y. programı, tüm uyruklardan mültecilere açıktır. ŞEY programına başvuruda bulunan kişilerin,
- Göç İdaresi Başkanlığı’na (GİGM) kayıt yaptırmış olmaları,
- 99 ile başlayan yabancı kimlik numaralarının bulunması,
- Merkezi Nüfus İdaresi Sistemi (MERNİS) veri tabanına kayıtlı olmaları gerekmektedir.
Başvuru sahiplerinin, ŞEY ödemelerinden faydalanabilmek için Ş.E.Y. programına yönelik uygunluk kriterlerini karşılamaları ve çocuklarını düzenli olarak okula göndermeleri gerekir.
Ş.E.Y. Programı İletişim
Mültecilere yönelik ŞEY programı (başvuru usulleri ve uygunluk kriterleri dâhil) konusunda daha fazla bilgiye erişmek için bulunduğunuz ildeki SYDV’yi veya Türk Kızılayı Hizmet Merkezi’ni ziyaret edebilir veya 168 telefon hattından Türk Kızılayı Çağrı Merkezi’ni arayabilirsiniz.Başkanlığı’na
ŞEY Programına Nasıl Başvuru Yapılır?
- Nüfus Veri Tabanına Eksiksiz Kayıt: Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’nden tüm aile bireylerinin 99 ile başlayan kimlik numarası almış olması ve mevcut adresinizin MERNİS’e kayıtlı olması gerekir.
- SYDV veya Türk Kızılayı Hizmet Merkezi’ne (TKHM) Başvuru
- Ş.E.Y. Programına Başvuru: Ailenizde bulunan herkesin Göç İdaresi Başkanlığı kimlik kartlarını yetkililere veriniz. Başvuru formunu doğru bir şekilde doldurup, SYDV ya da TKHM görevlilerine teslim ediniz.
- Sorgu Formlarının İmzalanması
- Hak Sahipliği Değerlendirmesi
- Başvuru Sonucunun Açıklanması
- Okula Düzenli Devam
- Kızılaykart’ın Verilmesi
- Ödemeler: Hak sahipliği kriterlerini karşıladığınız ve çocuğunuzu düzenli olarak okula gönderdiğiniz sürece iki ayda bir Kızılaykart’a nakit para yardımı yatırılacaktır (genellikle Ocak, Mart, Mayıs, Temmuz, Eylül ve Kasım aylarında).
- Okul öncesi, ilk okul, orta okula devam eden oğlan öğrenci için / aylık 45TL
- Okul öncesi, ilk okul, orta okula devam eden kız öğrenci için / aylık 50TL
- Liseye devam eden oğlan öğrenci için / aylık 100TL
- Liseye devam eden kız öğrenci için / aylık 120TL
Destek Miktarları aylık olarak belirlenmiş olsa da ödemeler iki ayda bir yapılmaktadır. Okulların açıldığı dönemde ihtiyaç sahibi ailelere ayrıca 100TL ‘lik kırtasiye desteği de sağlanabilmektedir.
