Şiddetten korunmak herkesin hakkıdır ve yasalar ile güvence altına alınmıştır. İçinde bulunulan koşullar, geçici koruma altındaki kişinin şiddete karşı koruma talebi için bireysel başvuru yapmasına imkân vermiyorsa kişi, Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) aracılığıyla talebini beyan edebilir.
Şiddet Türleri Nelerdir?
Fiziksel Şiddet
Tokat, tekme ve yumruk atmak, sarsmak, hırpalamak, boğaz sıkmak, bağlamak, saç çekmek, herhangi bir cisim atmak, kesici ve delici aletler ya da ateşli silahlarla yaralamak, işkence yapmak, sağlıksız koşullarda yaşamaya zorlamak, sağlık hizmetlerinden yararlanmayı engellemek ve öldürmek.
Psikolojik Şiddet
Sürekli olarak bağırmak, korkutmak, küfür veya hakaret etmek, aileyle, arkadaşlarla, komşularla görüştürmemek, giyim tarzıyla ilgili baskı yapmak, eve hapsetmek, çocuklardan uzaklaştırmak, kıskançlık bahanesiyle sürekli kontrol altında tutmak, başkalarıyla kıyaslamak, sevdiği eşya ve hayvanlara zarar vermek, tehdit etmek, şantaj yapmak, aynı şekilde düşünmeye zorlamak gibi eylemler.
Cinsel Şiddet
Çocukların cinsel istismarı, evlilik içi/evlilik dışı tecavüz, cinsel saldırı, cinsel taciz, cinsel organlara zarar vermek, zorla cinsel içerikli yayın izletmek, cinsel organları rahatsızlık verici şekilde teşhir etmek, çocuk doğurmaya/doğurmamaya zorlamak, zorla kürtaj yaptırtmak, fuhuşa zorlamak, zorla evlendirmek, bekâret kontrolü ve benzeri eylemler.
Ekonomik Şiddet
Koşullar elverdiği halde evin masraflarını karşılamamak, para vermemek, kısıtlı para vermek, ailenin gelir ve giderleri konusunda bilgi vermemek, aileyi ilgilendiren maddi konularda fikir almadan tek başına karar vermek, kişinin mallarına ve gelirine el koymak, çalışmasına engel olmak, istemediği işte zorla çalıştırmak gibi davranışlar.
Şiddete Maruz Bırakıldığınızda Destek Almak İçin Nerelere Başvurabilirsiniz?
Kampta ikamet eden geçici koruma altındaki kişilerin şiddete maruz bırakılması durumunda öncelikle kamp idaresine başvurmaları gerekir. Kamp dışında yaşayanlar ise telefon destek hatlarına ya da ilgili kurumlara başvuruda bulunabilir.
Telefon Destek Hatları
- 183: Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Hattı
- 155: Polis
- 156: Jandarma
- 444 48 68: BMMYK (UNHCR) – ASAM
Danışma Hattı
- 444 43 06: Ankara Barosu Gelincik Hattı
Kurumlar
- Emniyet Müdürlükleri
- Jandarma Karakolları
- Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlükleri (ASPM)
- Şiddet Önleme ve İzleme Merkezleri (ŞÖNİM)
- Sosyal Hizmet Merkezleri
- Hastaneler
- Cumhuriyet Savcılıkları
- Barolar
- Belediyelerin Kadın Danışma Merkezleri
- Kadın Örgütleri
- BMMYK (UNHCR)
Şiddetten Korunma: Tedbir Kararı
Tedbir kararı, kişiyi şiddetten ve şiddet tehlikesinden uzak tutmak için uygulanır. Başvuru aşamasında, şiddeti kanıtlayacak rapor ya da herhangi bir ücret talep edilmez. Gerekli durumlarda tedavi masrafları da Genel Sağlık Sigortası tarafından karşılanır.
Başvuru yapılabilecek kurumlar;
- Kolluk Güçleri: Polis, Jandarma
- Valilik, Kaymakamlık
- Yargı: Savcılık, Aile Mahkemesi
Kişi herhangi bir nedenle kendisi başvuru yapamıyorsa, onun adına yukarıdaki kurumlara bir başkası da başvuru yapabilir.
Kapsamı;
- Geçici koruma tedbiri
- Barınma yeri
- Geçici maddi yardım
- İşyeri değişikliği
- Uzaklaştırma
- Nafaka
- Kimlik bilgisi değiştirme
- Aile konutu şerhi
- Kreş
Farklı Türleri
- Özel tedbir kararı: Aile Mahkemesi, özel durumlarda tedbir kararının kapsamını genişletebilir. Örneğin evin elektrik, su ve benzeri faturalarının ödenmesi; şiddet uygulayan erkeğin, kadının ailesi ya da yakınlarına yaklaşmaması gibi tedbir kararları da verilebilir.
- Israrlı takip durumunda tedbir kararı: Israrla tekrarlanan şiddet durumları halinde hâkimin alacağı tedbir kararı sayesinde kişinin araması, mesaj atması, e-posta yollaması ve evinin ya da iş yerinin yakınlarında dolaşması yasaklanabilir.
- Çocuklarla ilgili tedbir kararı: Şiddete maruz bırakılan kişinin çocuklarıyla ilgili alınan tedbir kararıdır. Örneğin talep halinde, şiddet uygulayan kişinin çocukların olduğu yerlere ve okullarına yaklaşması yasaklanabilir, çocuklarla iletişim kurması önlenebilir, çocukların okul kayıtları gizli tutulabilir. Yasa gereği, kadının çocukları varsa ve çalışmıyorsa, çalışma hayatına katılımını desteklemek için 4 ay ücretsiz kreş imkânı sağlanır. Eğer kadın çalışıyorsa bu süre 2 ayla sınırlıdır. Kreş ücretleri, asgari ücretin yarısını geçmemek kaydıyla Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı bütçesinden karşılanır. Ayrıca geçici maddi yardım, kadınla birlikte koruma altına alınan her çocuk için yüzde 20 oranında artar. Barınma hizmetleri çocukları da kapsayacak şekilde verilir.
