Geçici Koruma Altındaki Mülteciler için Çalışma İzni

Herkesin herhangi bir ayrım gözetmeksizin, eşit iş için eşit ücrete hakkı vardır.(İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi, Madde 23)

 “Geçici Koruma Sağlanan Yabancıların Çalışma İzinlerine Dair Yönetmelik” kapsamında geçici koruma altındaki bireylere 3 tür çalışma izni statüsü verilmektedir:

  1. 4A Başka bir işverenin yanında çalışanlar
  2. 4B Geçici koruma kapsamında kendi adına ve hesabına bağımsız çalışan yabancılar
  3. Mevsimlik tarım ve hayvancılık işlerinde çalışma izni muafiyeti (İsteğe bağlı sigorta primi yatırma)

4A Kapsamındaki Başvuru Şartları Nelerdir?

  • Geçici koruma kapsamında olduğunuzu belirten geçici koruma kimlik belgeniz ve kimlik numaranız olmalıdır.
  • Çalışma izni başvurusu yapıldığı tarih itibariyle en az 6 aylık geçici koruma süresini doldurmuş olmanız gerekir.
  • Geçici koruma kaydına göre, yalnızca kaydınızın bulunduğu ilde başvuru yapabilirsiniz.
  • Ön izin alma zorunluluğu bulunan mesleklerle ilgili başvuru için ilgili Bakanlıklardan ön izin belgesi almış olmanız gerekir.
  • Hâlihazırda başka bir işverenin yanında çalışmak için düzenlenmiş bir çalışma izninizin ya da halen sonuçlanmamış başka bir çalışma izni başvurunuzun bulunmaması gerekir.

Kimlik Numaranızı Nasıl Öğrenebilirsiniz?

Yabancılar için verilen “98” ile başlayan numaranızı kullanarak http://www.goc.gov.tr/ adresinden sorgulama yapıp “99” ile başlayan numaranızı öğrenebilirsiniz.

Hangi Meslekler İçin Ön İzin Gereklidir?

Sağlık alanında çalışacak kişiler: Sağlık Bakanlığı’ndan ön izin almalıdırlar. Eğitim-Öğretim alanında çalışacak kişiler: Milli Eğitim Bakanlığı’ndan ön izin almalıdırlar.

Geçici Koruma Altındakiler İçin Çalışma İzni Verilemeyecek Meslek Grupları Nelerdir?

  • Avukatlık
  • Diş Hekimliği
  • Eczacılık
  • Hastabakıcılık
  • Gümrük Müşavirliği
  • Güvenlik Görevlisi
  • Kara suları dâhilindeki işler
  • Noterlik
  • Özel Hastanelerde Sorumlu Müdürlük
  • Veterinerlik
  • Turist Rehberliği

Başvuru Süreci

  • Çalışma izni başvurusu, geçici koruma sağlanan kişileri çalıştıracak olan işverenler tarafından yapılır.
  • Başvuru e-Devlet üzerinden (www.turkiye.gov.tr veya www.csgb.gov.tr/uigm) online olarak ilgili sistemde geçici koruma altındaki yabancılar için ayrılan modül seçilerek yapılır.
  • Çalışma izni için başvuruda bulunulan kişinin yukarıda belirtilen şartlardan herhangi birini sağlamaması durumunda sistemde başvuru sonuçlandırılamaz.

4B Kapsamındaki Başvuru Şartları Nelerdir?

  • Vergi numaranızın olması.
  • Başvuru tarihinden önce en az 6 aylık geçici koruma süresini doldurmuş olmalısınız.
  • İşyeri kuruluş işlemlerinin tamamlanmış olması.
  • Şirketler için Ticaret Sicil Gazetesi; gerçek kişiler, esnaf ve sanatkârlar için ise ilgili oda sicil kayıt belgesinin bulunması.
  • E-imzanızın olması
  • Çalışma izninin bulunması

Mevsimlik Tarım İşlerinde Çalışma İzni Muafiyeti Başvuru Şartları Nelerdir?

  • Geçici koruma kapsamında olduğunuzu belirten geçici koruma kimlik belgeniz ve kimlik numaranız bulunmalı.
  • Çalışma izni başvurusu yapıldığı tarih itibariyle en az 6 aylık geçici koruma süresini doldurmuş olmalısınız.
  • Geçici koruma kaydına göre kişiye kalma hakkı tanınan ilde ve sadece mevsimlik tarım ve hayvancılık işlerinde çalışmak üzere başvuru yapılması.
  • Başvuruların, geçici koruma sağlanan illerdeki İŞKUR İl müdürlükleri’ne yapılması

Çalışma İzni Başvurusunun Değerlendirilmesi ve Takibi

  • Çalışma izni başvurusu, belgelerin tam ve eksiksiz olması kaydıyla Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından en geç 30 iş günü içerisinde sonuçlandırılır.
  • Bakanlıkça yapılan inceleme sonucunda, başvurunun olumlu değerlendirilmesi durumunda, başvuru sahibine “Harç Yatırılması Hakkında” bilgilendirme e-posta ile gönderilir.
  • Belirtilen harç yatırıldıktan sonra dekontun Bakanlığa ibraz edilmesi zorunluluğu yoktur.
  • İlgili işlemlerden sonra düzenlenecek olan “Çalışma İzni Kartı” başvuru sahibine kargo ile gönderilir.
  • Çalışma izni başvurusu olumlu sonuçandıktan sonra çalışacak kişinin başvuruda beyan edilen ISCO meslek koduna uygun olarak sigorta girişinin 30 gün içinde ilgili Sosyal Güvenlik Kurumu’na yapılması gerekmektedir.

Dikkat Edilmesi Gereken Konular

  • Geçici koruma altındaki kişiler asgari ücretin altında çalıştırılamaz.
  • Geçici koruma altındaki kişi yarı zamanlı çalışacak olsa bile tam gün çalışabilecek gibi izin almak gerekir.
  • Çalışma izni en fazla 1 yıllık verilir. Her yıl yenilenmeli ve yeniden başvuru yapılmalıdır.
  • Geçici koruma altındaki kişilere verilen “Çalışma İzni Belgesi” ile “Çalışma İzni Muafiyetine İlişkin Bilgi Formu” ikamet izni yerine geçmez.
  • Çalışma izni almış geçici koruma altındaki kişiler, yaptıkları iş gereği geçici olarak başka bir şehre gidiyor olsalar bile, bu durumu İl Göç İdaresi Müdürlüğü’ne bildirmek zorundadır.
  • 15 yaşını doldurmamış çocukların çalıştırılması yasaktır. Ancak, 15 yaşını doldurmuş kişiler yalnızca yasalarla belirlenmiş alanlarda ve ilgili mevzuata uygun şekilde çalıştırılabilir. Konuyla ilgili detaylı bilgi için “Çocuk ve Genç İşçilerin Çalıştırılma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik” belgesine bakabilirsiniz.

Çalışma izinleri konusunda merak ettiğiniz hususlarda Çalışma ve Sosyal Güvenlik İl Müdürlüklerine başvurabilir, ALO 170’i arayabilir ya da ilinizde bulunan Hayata Destek Noktalarından destek alabilirsiniz.