Covid-19 salgınıyla mücadele kapsamında belirli periyotlarla yeni önlem kararları alınıyor. Bu kapsamda, aşı çalışmalarının başladığı dönemden bu yana Türkiye’de aşı olmayanların uyması gereken birtakım kurallar da gündeme geliyor. İçişleri Bakanlığı, son olarak Ağustos ayında bir genelge yayınlamış ve Eylül ayından itibaren Covid-19 aşısı olmayanlara bazı faaliyetlere katılabilmeleri için PCR testi yaptırma zorunluluğu getirmişti.
Benzer şekilde Milli Eğitim Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Eylül ayında yürürlüğe girmek üzere yeni yaptırımlar içeren genelgeler yayınladı. Bu yaptırımlar halen geçerli ve uygulamada kimi zaman sorunlar yaşandığını gözlüyoruz. Gelin bu düzenlemelere birlikte göz atalım.
Toplu Etkinliklerle İlgili Önlemler
- Aşı olmayanlar, konser, sinema, tiyatro gibi etkinliklere negatif PCR testlerini ibraz ederek katılabilir.
- İşletmeciler, kişilerin aşılı olup olmadığını ya da PCR test sonuçlarını HES kodu ile sorgulayabilir.
- Kişi hastalığı geçirmemiş, aşı yapmamış veya son 48 saat içinde yapılan ve sonucu negatif çıkan bir PCR testine sahip değilse etkinliklere alınmaz.
- Aşı yaptırmamış veya Covid-19 hastalığı geçirmemiş kişilerin uçak, otobüs, tren gibi araçlarla seyahat edebilmeleri için son 48 saat içinde yapılmış, negatif PCR testini ilgili kurumlara sunması gerekir. Özel araçlarla yapılacak seyahatler bu kapsamın dışındadır.
- Valilikler veya kaymakamlıklar, toplu etkinliklerden faydalanacak olan, hastalığı geçirmemiş veya aşısız kişiler için İl/İlçe Hıfzıssıhha Kurulu kararlarıyla HES kodu üzerinden PCR test kontrolü zorunluluğu getirebilir.
Eğitim Alanındaki Önlemler
- Aşı olmamış öğretmen ve okul çalışanlarından haftada iki kez PCR testi istenir. Okullarda öğrencilerle temas eden, aşı olmamış eğitim personeli, kantin çalışanları, servis şoförleri ve rehber personelden de PCR testi istenir.
- Resmî ve özel tüm okul ve eğitim kurumlarında öğrenim gören öğrencilerden, Sağlık Bakanlığı e-Nabız Sistemi’nde kronik hastalıklar listesinde yer alan hastalığa ait raporu olanlar, yüz yüze eğitimde mazeretli sayılır. Öğrencilerin okula devam edemedikleri günlerde işlenen derslere yönelik ilgili öğretmenler tarafından velilere ve öğrencilere gerekli rehberlik sunulur, öğrencilerin TRT EBA TV ve EBA portalında yer alan içerikleri takip etmeleri sağlanır.
- Covid-19 hastası veya temaslısı olduğu için tedavi ya da karantina sürecinde olan öğrenciler ile kronik rahatsızlığını belgelendiren öğrenciler okula devam edemedikleri günlerde devamsız sayılmaz.
- Öğrencilerin sınavları yüz yüze ve salgın tedbirleri dikkate alınarak yapılır. Bu kapsamda kronik hastalığı bulunan öğrencilerin sınavları okul ortamında yüz yüze Covid-19 salgını kapsamında gerekli tedbirler alınarak tamamlanır. Covid-19 testi pozitif olan veya temaslı durumda olan öğrencilerin sınavları ise karantina bitiminde okul müdürlüklerince belirlenen tarihlerde kayıtlı bulundukları okullarda yapılır.
- Bir sınıfta öğrencilerden herhangi birine Covid-19 pozitif tanısı konulması durumunda öğrenciler ve öğretmenler izlemeye alınır ve okula devam eder. Pozitif vaka çıkan sınıfta görev alan öğretmenler ve o sınıfın diğer öğrencileri okul girişinde 14 gün boyunca günde en az iki defa semptom sorgulaması ve ateş ölçümleri yapılarak okula girer ve çıkan sonuçlar kayıt altına alınır. Bu sınıftaki çocukların teneffüs saatinin diğer sınıflardan farklılaştırılması sağlanır. Öğrencinin test sonucunun pozitif çıkması durumunda aynı sınıfta 10 gün içinde 2. kez vaka çıktığı koşulda öğrenciler, eve gönderilir ve 14 gün boyunca temaslı takibine alınır.
İş Hayatındaki Düzenlemeler
- İşverenler, işyerinde karşılaşılabilecek sağlık ve güvenlik risklerine yönelik koruyucu ve önleyici tedbirler hakkında tüm işçilerini bilgilendirmekle yükümlüdür.
- İşverenler Covid-19 aşısı tamamlanmamış işçilerini yazılı olarak bilgilendirmelidir. Bilgilendirme sonrasında aşı olmayan işçilere, kesin Covid-19 tanısı konması durumunun iş ve sosyal güvenlik mevzuatı açısından olası sonuçları da işveren tarafından bu durumdaki işçilere bildirilmelidir.
- Covid-19 aşısı olmayan işçilerden Eylül ayı itibariyle zorunlu olarak haftada bir kez PCR testi yaptırmaları işyeri/işveren tarafından istenir, test sonuçları gerekli işlemler yapılmak üzere işyerinde kayıt altında tutulur.
Uçak Seyahatlerinde Geçerli Kurallar
- İç hat uçuşlarında check-in sırasında HES kodu aracılığıyla aşılı/geçirilmiş hastalık veya azami 48 saat önce yapılmış negatif sonuçlu PCR testi şartı aranır.
- Sağlık Bakanlığı tarafından kabul gören aşıların uçuşa kabul kriterlerini karşılaması için; Johnson & Johnson için tek doz, diğer aşılar için iki doz aşı olunması ve son doz üzerinden 14 gün geçmesi gerekmektedir.
- Covid-19 bağışıklığı bulunan yolcular için aşı ve PCR testi olma şartı aranmaz. Covid-19 hastalığını geçirmiş olup, pozitif sonuçlu PCR testinin üzerinden en fazla 180 gün geçmiş olan yolcular bağışık kabul edilmektedir.
- Covid-19 geçirmiş olan yolcular için, PCR pozitif test sonucunun üzerinden en az 14 gün geçtikten sonra süre sınırı olmaksızın tek doz aşı uygulaması yeterli bulunmaktadır. Uygulama, 18 yaş ve üzeri tüm yolcular için geçerlidir.