Geçici koruma ve uluslararası koruma statüsündeki mültecilerin, adres bilgilerini güncellemeleri gerekiyor. Güncelleme başvurularının nasıl ve ne zamana kadar yapılacağı, hangi illerin ve mahallelerin adres kaydına kapatıldığı bilgilerini sizin için derledik.*
İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Başkanlığı’nın, geçici koruma ve uluslararası koruma statüsüyle Türkiye’de yaşayan mültecilerin beyan ettikleri adreslerinin güncelliğinin teyidi amacıyla başlattığı tahkikat devam ediyor.
Adres tahkikatı nedir? Ayrıntılar için tıklayın.
Yapılan çalışmada adres kaydı yapmayan kişilerin, eğitim ve acil sağlık hizmetleri dışındaki diğer haklardan faydalanmaları tamamen veya kısmen kısıtlanabilecek; geçici koruma veya uluslararası koruma statüleri devre dışı kalabilecek. Bu nedenle adres güncellemelerinin zamanında yapılması oldukça önemli.
Adres Güncellemek İçin 45 Gün Süre
Tüm illerde zorunlu hale getirilen adres tahkikatı kapsamında, kişilere adres bilgilerini güncellemek üzere kendilerine yapılacak SMS bildiriminden itibaren 45 günlük süre tanındı.
Adresin güncellemesi için elektrik, su, doğalgaz gibi kişinin kendi adına kayıtlı bir faturanın olması gerekiyor. Adres kaydı yapılacak evde başka birilerinin kaydı varsa, kişinin bulunduğu yerdeki Nüfus Müdürlüğü’ne ev sahibiyle beraber giderek, eski kayıtlı kişilerin adresten silinmesi için işlem talep etmesi gerekiyor.
Adres Güncellemesi Nasıl Yapılır?
İl Göç İdarelerine adres güncellemesi için başvurmadan önce randevu alınması gerekiyor. Bu yüzden adres bilgilerini güncellemek isteyen kişilerin https://e-randevu.goc.gov.tr/ web adresinden veya Alo 157’den randevu almaları şart. Randevunun ailedeki her birey için ayrı ayrı alınması gerekiyor.
Adresle ilgili sorunlardan dolayı kimliği pasif hale getirilen kişilerin de https://e-randevu.goc.gov.tr/ adresine girmesi, yaşadığı ildeki Göç İdaresi’nden randevu alması, adresini kaydettirmek için sistemde adres kaydı (adres tescil) seçeneğini seçmesi gerekiyor.
Sistemde mevcut adresi bulunmayan kişilerin ise adreslerini kaydettirmeleri için önce Belediyeye, bu işlemi tamamladıktan sonra da Göç İdaresi’ne başvurması gerekiyor.
İki aşamalı olan randevu sisteminde başvurucu öncelikle randevu talep ediyor, daha sonra başvurucuya mesaj (SMS) gönderiliyor. Mesajı aldıktan sonra ilgili İl Göç İdaresi’ne gidilmesi gerekiyor.
Kimlik Kayıt Başvurusunda Güncel Durum
Şu anda devam eden uygulama kapsamında kişinin ilk kimlik kayıt başvurusunda dayanak belge olarak kira kontratı kabul ediliyor ve kişiye fatura ibraz etmesi için 3 günlük süre tanınıyor. 3 gün içinde kişi fatura aboneliği yapmazsa kimlik alma işlemleri iptal ediliyor.
Adres Kaydına Kapatılan Yerler
Türkiye genelinde birçok il, geçici koruma altındaki kişilerin nakil ve yol izin belgesi talebine kapatılmış durumda. İçişleri Bakan Yardımcı İsmail Çataklı’nın yaptığı açıklamaya göre, geçici koruma kaydına kapatılan iller şöyle: İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Kocaeli, Antalya, Hatay, Sakarya, Aydın, Çanakkale, Düzce, Edirne, Kırklareli, Muğla, Yalova.
Bakan Yardımcısı’nın açıklamasına göre şu iller de uluslararası koruma kaydına kapalı: Ankara, Antalya, Aydın, Bartın, Bursa, Diyarbakır, Edirne, İstanbul, İzmir, Kırklareli, Muğla, Muş, Osmaniye, Rize, Tekirdağ, Tunceli.
Adres kaydı için kapatılan illerin yanı sıra, her ilde birçok mahalle de kayıtlara kapatıldı. İçişleri Bakanlığı, Türkiye genelinde toplamda 781 mahallenin kayıtlara kapatıldığını duyurdu. Bu mahallelerde ikamet etmekte olan ve fatura aboneliği bulunan kişilerin sadece güncelleme işlemleri yapılıyor. Bunun dışında kapatılan mahallelerde farklı eve dahi adres kaydı işlemi yapılmıyor. Adres kaydına kapatılan mahallelere dair ayrıntılı bilgiler, yaşanılan yerin İl Göç Müdürlükleri’nden alınabiliyor.
Kayda Kapalı Yerlerdeki Kişilerin Durumu
Yakın zamanda kayıt için kapatılan bir ilçe veya mahallede yaşayanlar, adreslerini aynı ilçe/mahallede kaydettirebiliyor. Ancak bunun için başvuru sahiplerinin Şubat 2022’den önce imzalanan kira sözleşmelerini veya adlarına düzenlenmiş bir elektrik faturasını ibraz etmeleri gerekiyor. Şubat 2022’den sonra kayda kapalı bir mahalleye taşınılmış ise kişilerin kayıtlara açık olan başka bir ilçe veya mahalleye taşınmaları isteniyor.
Kayıtlı oldukları şehir dışında bir şehirde yaşayanların ise kira sözleşmesi veya adlarına düzenlenmiş bir elektrik faturası ile şehirlerindeki İl Göç İdaresine başvurmaları gerekiyor. Ayrıca kişilerin o ilde kalmalarını gerektiren hassasiyet durumunu da (eğitim, hastalık, çalışma izni gibi) belgelemesi gerekiyor. Bu durumu belgeleyemeyen ve Göç İdaresi’nce o ilde kaydı yapılamayan kişiler kayıtlı oldukları illere yönlendiriliyor.
Nakil İşlemleri
Kayıtlı oldukları ilden başka bir ile kaydını taşımak isteyen geçici koruma altındaki kişilerin mutlaka somut bir gerekçelerinin olması gerekiyor. Nakil için sıralanan gerekçeler arasında belgeyle kanıtlanmış üniversite eğitimi, çalışma izni, hastane sevki ve aile birleşimi (birinci derece yakını varsa) bulunuyor. Nakil ve yol izin başvuruları en fazla 15 günlük sürede sonuçlandırılıyor.
Nakil için şu belgelerin olması gerekiyor:
- Kendi adına fatura (su, elektrik, doğalgaz)
- Yol izin belgesi,
- Türkiye’de evlenme nedeniyle yapılacak nakillerde T.C. aile cüzdanı,
- Çalışma izni sebebiyle nakillerde geçerli çalışma izni ve son 3 aya ait sigorta ödemesi.
*Bu bilgi notu, Göç İdarelerinden edinilen bilgiler, resmi açıklamalar ve UNHCR’ın Göç İdaresi Başkanlığı’ndan teyit ederek paydaş kuruluşlarla paylaştığı bilgiler doğrultusunda hazırlanmıştır.
